جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همیشه مشکلات انسان ناشی از ندانستن نیست بلکه در بسیاری از موارد از غفلت و فراموشی است. دنیا و اسباب آن موجبات غفلت انسان است،شیطان هم در کمین کوچک ترین لغزش از جانب انسان هاستکه آنها را به طرف خویش سوق دهد.در مقابل غفلت وفراموشی مفهوم یادآوری وجود دارد که این دو ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. طبق آیات و روایات وظیفه اصلی پیامبران، یادآوری است آنان فطرت فراموش شده هر انسان را بیدار نموده وتوحید و جهان پس از مرگ که در عمق جان انسان ها شناخته شده،دوباره برای بشر یادآور می شوند و همچنین نعمت های فراموش شده را برای آنان یادآوری می کنند.یادآوری در قرآن کریم بارها آمده است، اهمیت آن تا جایی است که 46 بار امر به آن شده است. این آیات با کلید واژه اذکر و اذکروا با خطاب قرار دادن شخص یا اشخاص،گروه ها وقوم ها نکاتی را یادآور می شود که ظاهرا خطاب به آنهاست ولیکن می تواند مشمول دیگر مخاطبین قرآن باشد. آیات امر به یادآوری در سه گونه متفاوت قابل تقسیم است؛1.یاد خدا 2. یادآوری سرگذشت انبیا 3.یادآوری نعمت ها.خداوند دوست دارد بندگانش به هر بهانه ای از او یاد کنند و او این یادکردن را به هر نحوی پاسخ می دهد. یاد کردن از او به جهت دور نشدن از مسیر هدایت است. یاد خدا در صبح وشب، به محض فراموشی دوباره از او یادکردن،ذکر و یاد خدا در هر شرایطی از جمله جنگ، مصادیقی است که در قرآن به معنی مداومت ذکر و یاد خدا آمده است.آیات امر به یادآوری به کثرت نیز اشاره دارد برای یاد و ذکر خدا در روایات حد و مرزی نیست و برترین بندگان در روز قیامت کسانی هستند که کثرتا به یاد خدا باشند.اما کیفیت و چگونگی یاد خدا با حالت تضرع همراه با ترس و با صدای آهسته ومنقطع گردیدن از خلق و دل کندن از دنیا است که در دو آیه از آیات امر به یادآوری به آن پرداخته است. در مناسک حج از جمله در مشعر الحرام و ایام تشریق امر به یادکردن از خدا شده است.درست است که مناسک حج برای غیر خدا انجام نمی گیرد ولیکن گاهی انسان مشغول به عبادت است ولی ذهن وجانش در جایی دیگر است لذا است که در این آیات تاکید به یاد خدا شده است.در بعضی از آیات امر به بردن اسم خدا شده است در واقع به طور صریح باید نام خدا قبل از انجام آن کار برده شود از جمله هنگام صید توسط سگ شکاری و هنگام کشتن شتر.گونه سوم امر به یادآوری سرگذشت انبیا است که به صورت مفرد پیامبر را مورد خطاب قرار داده است تاضمن یادآوری صفات برجسته انبیا و سرگذشت آنان،موجبات دلگرمی برای پیامبر اسلام و رهبران الهی باشد تا با الگو قرار دادن چنین افرادی صبر و مقاومت را پیش از گذشته پیشه کنند و از مسیر هدایت دور نشوند.گونه سوم امر به یادآوری نعمت هاست چرا که یکی از راه های شناخت خدا و عمل به آموزه های وحیانی قرآن و سپاس از او توجه و تدبر در آیات الهی از جمله نعمت های بی شمار و گوناگون اوست.در قرآن کریم از جمله سوره الرحمن مملو از یاد آلا و نعمت های الهی است تا با توجه دادن به صاحب نعمت، حب خداوند را در دل ها ایجاد کند و در نتیجه عبادت بندگان عارفانه تر انجام گردد.از جمله نعمت ها، نعمت های عام است مانند خالقیت خدا و نعمت اسلام و همچنین نعمت های اختصاصی که شامل قوم ها ی مانند بنی اسرائیل، هود و شعیب و یا افرادی مانند حضرت عیسی و مادرش می باشد. در ادامه آیات امر به یادآوری اشاره به دوران محرومیت ها ی مسلمانان و یاری خداوند به وسیله نعمت هایش بیان شده است.آثار و پیامدهای امر به یادآوری در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفته است؛1. یاد خدا از بنده ؛یکی از زیباترین ثمرات ذکر و یاد خدا است که گاهی با اجابت دعا، گاهی در سختی ها، گاهی در آخرت به هر جهت خداوند این یادکرد را بی جواب نخواهد گذاشت. 2. شکر؛ از مهم ترین آثار امر به یادآوری است. اگر کسی خواهان افزایش روزی و فراوانی نعمت است باید شاکر نعمت های او باشد.3. هدایت؛علت وجود پیامبران هدایت انسان هاست و این هدایت زمانی تکمیل می گردد که انسان آمادگی لازم را در این جهت داشته باشد که یکی از ابزار های مورد نیاز انسان در این زمینه یاد و ذکر خدا است. 4. تقوا؛یاد نعمت های الهی حیایی در انسان ایجاد می کند که فرد را از ارتکاب گناهان باز می دارد و ماندگاری تقوا در توجه دائمی به پروردگار است.5. رستگاری؛ انسان در صورتی به رستگاری می رسد که تمام آنچه در اختیار اوست از نعمت های مادی و معنوی از خدا بداند و همه را در جهت سعادت خویش به کار بندد.در مجموع آنچه گفته شد یادآوری نعمت ها و سرگذشت انبیا به یاد خدا منتهی می گردد. چرا که هر آنچه خداوند در مسیر هدایت انسان ها قرار داده است از جمله نعمت های مادی ومعنوی، حضور انبیا و رهبران الهی و وجود کتاب هدایت، قرآن همه برای آن است که انسان مرتبه خویش و خدا را بشناسد و هرگز از او غافل نشود.چرا که غفلت و فراموشی انسان را به نابودی و هلاکت می کشاند. یاد خدا در صورتی به سعادت و رستگاری انسان ها منتهی می گردد که نه تنها زبان بلکه قلب و تمام اعضا و جوارح انسان مشغول ذکر و نام او باشند چنین فردی سمبل یک انسان کاملو وارسته است.

رویکرد امامان معصوم علیهم‌السّلام به قرآن کریم گاهی در شکل استناد به معنی « استدلال به قرآن به عنوان دلیلی مستقلّ بر اساس قواعد حاکم بر استفاده از یک متن برای اثبات حکم فقهی» است. یکی از مقدّمات تبیین روش‏اهل بیت علیهم‌السّلام در استناد فقهی بهقرآن، مطالعه‌ی گونه‌های این استنادات است. ‏این پژوهش درحدّ بضاعت و ظرفیّت خود در ‏این راه قدم گذاشته است. در فصل نخست از فصول سه گانه به بیان مبادی تفسیر و استناد و در فصل دوم به استقراء گونه‌های استنادات معصومان علیهم السّلام پرداخته شده است. شواهدی از استناد به منطوق، شامل مفاد مفردات و ترکیبات و سپس استناد به مفهوم شامل مفهوم موافق و مخالف آمده است. پس از آن مواردی از استناد به قرائن لفظی پیوسته، غیر لفظی پیوسته و قرائن غیر لفظی ذکر شده است. در‏این فصل، ابتدا آیه یا آیاتمورد استناد معصوم علیه‌السلام ذکر می‌شود و پس از گزارش دیدگاه مفسّران و فقیهان راجع به ‏آیه، به ذکر روایات استنادی پرداخته می‌شود و در آخر به نتیجه‌ گیری پرداخته می‌شود. در فصل سوم، ابتدا سازگاری بحث استناد فقهی با مبانی کلامی‎شیعه در باب علم امام علیه‌السلام و پس از آن، برخی آثار و ثمرات گونه شناسی استنادات فقهی معصومان علیهم السّلام به قرآن تبیین شده است.‏ این آثار در سه محور آثار تفسیری و استنادی، آثار اصولی و آثار فقهی طبقه بندی شده است. از جمله آثار اصولی ‏این بحث، تفکیک روایات تفسیری از روایات غیر تفسیری همسو با مفاد‏ آیات قران و تفکیک روایات استنادی از غیر استنادی و تبیین رابطه‌ی طولی آن‌ها است که در بحث تعادل و تراجیح تأثیر دارد. از آثار فقهی بحث، دست‏یابی به مستند قواعد و احکام فقهی و ورود در عرصه‌های ناپیموده‌ی فقه همچون دعوت و فتح است.

این تحقیق در یک مقدمه و دو فصل و یک نتیجه‌گیری نهایی سازمان داده شده است که فصل اول مشتمل بر دو بخش است : بخش اول فصل اول نیز خود در چهار مبحث ارایه شده است ، مبحث اول بطور خلاصه به ذکر پیشینه تاریخی آزادی فکر در مکتب توحید پرداخته و مبحث دوم تعاریف گوناگون آزادی فکر را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد و در مبحث سوم مفردات آزادی فکر تشریح می‌گردد. و در نهایت در مبحث چهارم آزادی مذهب ، وجدان و عقیده و ارتباط آنها با آزادی فکر مورد بحث و تحقیق قرار می‌گیرد. بخش دوم فصل اول به بیان جنبه‌های گوناگون آزادی فکر می‌پردازد. این بخش نیز در چهار مبحث ارایه شده است و جنبه‌های گوناگون آزادی فکر یعنی آزادی داشتن فکر، آزادی از تحمیل عقیده و ممنوعیت اجبار و اکراه در فکر، آزادی تعلیم و اجرای مراسم مذهبی و در نهایت آزادی ابراز و بیان افکار و عقاید گوناگون در این چهار مبحث بیان می‌گردند. فصل دوم این تحقیق تحت عنوان محدودیتهای آزادی فکر از دو بخش تشکیل یافته است . بخش اول فصل دوم در سه مبحث جداگانه ارایه گردیده است . مبحث اول بسترهای نامناسب فکر را از دیدگاه قرآن و حدیث بیان می‌کند. و مبحث دوم به بررسی مسئله ارتداد از دیدگاه حقوق اسلام می‌پردازد و مبحث سوم ارتداد را در حقوق موضوعه مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. بخش دوم فصل دوم نیز محدودیتهای آزادی فکر را در حقوق موضوعه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نخست اهمیت و نقش آزادی فکر را بیان نموده و سپس به عوامل محدودکننده جنبه‌های گوناگون این آزادی می‌پردازد و در نهایت قبل از اعلام منابع و ماخذی که بطور مستقیم به آنها مراجعه شده و تلویحا یا مستقیما از آنها بهره‌برداری شده است ، نتیجه‌گیری نهایی ارایه می‌گردد.

چکیده گناه نخستین بنا به آموزه‌های ادیان ابراهیمی، عملی بود که انجام آن باعث شد، آدم و حوا از بهشت رانده شوند و به زمین هبوط کنند. نگاه ادیان ابراهیمی به مسئله آفرینش انسان و سرگذشت او دربهشت نگاهی متفاوت از هم است. «داستان سقوط در سفرپیدایش چگونگی ورودگناه ومرگ رابه جهانی که به وسیله یک خدای بی نهایت خلق شده بود توضیح می دهد. گناه و نافرمانی آغازین آدم وحوا درمیان دو روایت «سکونت آدم وهمسرش در باغ بهشت» و«رانده شدن آنها ازبهشت» جای دارد. پس از پولس، آگوستین اولین کسی بود که تعریف دقیقی از این آموزه ارائه داد. چگونگی خلّقت انسان گناه، هبوط و یا سقوط او در تورات و همچنین در قرآن مجید آمده است. درتورات که بافت یک کتاب تاریخی را دارد، ماجرای خلقت انسان و حوادث بعد از آن که سرآغاز تاریخ حیات انسان بر روی زمین است، تنها در یک جا این ماجرا بیان شده است. اما چون قرآن مجّید، فقط برای پند گرفتن وعبرت آموزی حوادث تاریخی را نقل می‌کند، ماجرای خلقت انسان درآن به صورت پراکنده ودر جاهای مختلف بیان شده است.« مطالعه ماجرای خلقت انسان وگناه او و رانده شدنش در تورات و قرآن کریم از این جهت دارای اهمیّت است و ضرورت دارد که زیر ساخت انسان شناسی سه دین بزرگ از ادیان ابراهیمی، یعنی یهودیّت، مسیّحیت و تشکیل مـی‌دهد». ماجرای رانده شدن آدم و حوّا از بهشت و علّت آن، مورد قبول سه دین بزرگ اسلام، مسیّحیت و یهود می‌باشد ولی آنچه که حائز اهمیّت است، وجود تفاوت اساسی در دلیل رانده شدن و چگونگی نقل ماجراست؛ مسیّحیت معتقد است که همه انسانها با گناه آدم و حوا گناهکار شدند و این گناه همیشه در ذات و درفطرت آنها است، و در این موردعبارت گناه نخستین را به کار می‌برند. دین یهودیّت مسئله گناه نخستین را قبول ندارد و معتقّد به ارثی بودن گناه آدم و حوا نیست. اسلام هم حتّی با آنکه قرآن ذکر واقعه‌ی سقوط آدم را می آورد، با این وجود از جهت اعتقادی اندیشه گناه نخستین را به عنوان مبدأ تعیین سرنوشت آدمی قبول ندارد. در این رساله تلاش می‌شود به بررسی دیدگاههای مختلف هریک از ادیان ابراهیمی نسبت به آموزه گناه نخستین پرداخته شود و نگرش هریک ازآنها با توجه به این آموزه به زن «حوا» مورد بررسی بیشتری قرارگرفته شود و تفاوت وشباهتهای این سه دین دراین ماجرا مورد بررسی بیشتری واقع شود. همچنین این رساله تلاس می‌کند از درخت ممنوعه و ماهیّت واقعی آن پرده بردارد و این حقیقّت را روشن کند، آیا همان طوری که عهدین عقیده دارد حوا باعث سقوط آدم و اخراج او از بهشت شد؟و اوبه عنوان یک زن دارای سرشت شیطانی است؟ ازطرفی این رساله برآن است که روشن کند که همه انسانها با فطرت پاک به دنیا می آیند و برخلاف عقیده‌ی مسیحیان آنها باگناه آدم و حوا آلوده نشده اند. همچنین نظر اسلام را در مورد گناه آدم بیان کند که برای آدم وحوا مجازاتی درکارنبوده واگر به زمین آمدند، به دلیل آن بود که با خوردن از میوه‌ی ممنوعه تغییراتی دربدن آنها به وجود آمده بود که مناسب زندگی در آن نشئه نبودند و باید به زمین می‌آمدند. این رساله تلاش می کند با مطرح کردن عصمت آدم، او را از این اعتقاد که آدم، گناه به معنای واقعی انجام داده مبّرا سازد. عناصراصلی داستان گناه آدم وحوا عبارتند از: ساختار مکانی: باغ بهشت، باغ عدن، درخت زندگی: «حیات » جاودانگی«شجره خلد»، درخت شناخت نیک از بد، میوه ی ممنوعه،گندم ونان. ساختار زمانی: اندکی پس از آغاز آفرینش، زمان بی آغاز و ازلی. شخصیت ها: خداوند توانا، فرشتگان، آدم وحوا، ابلیس رخدادها: آفرینش انسان، رویاندن دودرخت دانش وزندگی، ورود آدم وحوا درباغ بهشت، فرمان خداوند، فریبکاری ابلیس، گناه، توبه و راندن آدم وحوا ازبهشت» اینها ازمهمترین عناصر داستان گناه آدم وحوا هستند، که در این رساله به تمام این عناصر و تفاوت وشباهت هایی که دراین سه دین در رابطه با آنها وجود دارد پرداخته خواهد شد.

از صفات بارز قوم یهود این است که خود را از دیگر اقوام بالاتر دانسته ، عزت را مخصوص خود می دانند . در پایان نامه کنونی با بررسی هایی انجام شده به این نتیجه رسیدیم که از دیدگاه قرآن و عهدین (کتابهای مقدس یهودیان و مسیحیان)قوم یهود نه تنها قومی عزیز نبوده است بلکه همواره قومی ذلیل بوده وعلل آن : قتل انبیا الهی ، کفر به خدایتعالی و انبیا الهی،عصیان اوامر الهیبوده است که اینها زمینه ساز ذلت قوم یهود بودند در پایان نامه حاضر عوامل ذلت یهود از منابع اسلامی وعهدین مورد بررسی قرار گرفته است در قسمت قتل انبیا به نحوه برخورد بنی اسرائیل با انبیا ئی چون موسی،عیسی، ارمیا ، حزقیال ، اشعیا ورسول بزرگوار اسلام وسایر انبیا الهی پرداخته شده در مورد کفر یهود وعصیان امر الهی به بت پرستی یهود ،کفران نعمت های الهی و نافرمانی از ده فرمان پرداخته شده است.

در عهدعتیق از سه نوع روح سخن به میان می‌آید (روح انسان، روح خدا و روح شریر) که هدف و تمرکز اصلی این پژوهش بر مفهوم «روح انسان» است. در تحقیق حاضر، نه تنها مفهوم روح انسان، بلکه کلیه‌ی مفاهیم مرتبط با آن نظیر جان، نَفس، شبح، روح خدا، حیات پس از مرگ، رستاخیز، جاودانگی و ... نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طور کلی، مهمترین واژگان عبری برای این مفهوم (رواَح، نشاماه و نفش) اساساً به نیرو یا چیزی ماوراءالطبیعی اشاره نمی‌کنند و روح در بخش عظیمی از عهدعتیق کاملاً با حیاتِ شکل گرفته در موجود زنده مترادف است. اما با نگاهِ تفکیکی به سه بخش عهدعتیق (تورا، انبیاء و مکتوبات)، سیر تحولی- تکاملی در مفهوم روح و دیگر مفاهیم وابسته مشاهده می‌گردد. در واقع، نه تنها مفهوم «روح» سیر تحولی را از مفهومی جان‌مانند و مادی (بخش‌های اولیه‌ی عهدعتیق) به مفهومی مستقل و ماورایی (بخش‌های متأخر مخصوصاً کتب مزامیر، ایوب، جامعه، امثال، اشعیا و حزقیال) پیموده است، بلکه هر کدام از مفاهیم جان، نَفَس، دم خداوند و دیگر مفاهیم آخرت‌شناختی نیز به تنهایی در مفهوم خود چنین سیری را تجربه کرده‌اند. در نهایت، «روح انسان» (رواَح و نشاماه) وجودی تقریباً مستقل توصیف می‌شود که مختص به انسان است، از خدا می‌آید، واسطه‌ی او و خداست، با مرگ جاوید می‌ماند و به خدا نیز باز می‌گردد. در بخش دومِ این پژوهش، سیر تحولی- تکاملی این مفاهیم در بخش‌های جداگانه‌ی عهدعتیق به طور مبسوطی مورد بحث قرار می‌گیرد.عموماً محققان، تناقض و عدم یکنواختی این مفاهیم را در عهدعتیق- با توجه به تاریخ قوم یهود و تاریخچه‌ی تکوین عهدعتیق- ناشی از تحول و تکاملِ مفهومی عهدعتیق می‌دانند که حاصل رویدادهای تاریخی و فرهنگی هم‌زمان و تأثیر از آنهاست. از آنجا که این عقاید اغلب بعد از تبعید و در قرن سوم ق.م نمودِ بارز یافته‌اند، علتِ ظهور مفهوم روح و دیگر مفاهیم آخرت‌شناختی را در رویدادهای تاریخی همچون اسارت بابلی، غلبه‌ی ایران، حمله‌ی اسکندر و یونانی‌مآبی، قیام مکابی‌ها و تأثیر از ادیان و تمدن‌هایی مانند آشور، کنعان، بابل، مصر، ایران و یونان باید جستجو کرد.

یکی از مسایل مشترک و برجسته‌ی عرفان اسلامی و شریعت، بحث ریاضت نفس است که صحیح‌ترین شیوه‌ی کسب توانایی‌ها و پرورش استعداد‌های روحی است. بحث ریاضت، از بحث‌های دامنه‌دار و مهم عرفان عملی است. ریاضت، نقطه‌ی آغازین سلوک و حرکت عرفانی است و در همه‌ی مراحل و مقامات نیز نقشی جدّی و سرنوشت‌ساز دارد، بنابراین باید با جدیّت مورد توجّه قرار گیرد. شریعت و عرفان اسلامی بر ریاضت شرعی مهر تأیید زده و انسان‌‌ها را به مجاهدت با هوا و هوس و تعدیل قوای جسمی تشویق کرده‌‌اند و از آنجایی که عرفان اسلامی زاییده‌ی تعالیم قرآنی و آموزه‌‌های دینی است، پس عرفان و شریعت در بسیاری از مباحث و اصطلاحات مشترک هستند. ابتلا نیز یکی دیگر از مباحث مشترک و از کلیدی‌‌ترین مفاهیم در اسلام است که از سنّت‌های لایتغیّر الهی است، تا استعدادهای باطنی و لیاقت‌های ذاتی انسان‌‌ها به فعلیت درآید؛ زیرا صفات و سجایا‌ی اخلاقی انسان‌ها تنها در میدان امتحان و آزمایش و فراز و نشیب‌های زندگی تکامل می‌یابد. بلایا، هوشیار کننده و بیدار سازنده‌ی انسان‌‌های خفته و تحریک کننده‌ی عزم و اراده‌ی انسان‌هاست. پایان‌نامه‌ی حاضر، در پنج فصل تهیه گردیده و ضمن نگرش اجمالی به عقاید ادیان و مکاتب مختلف بشری در رابطه با ریاضت و بلاکشی، موضوعاتی چون عزلت، خلوت، رهبانیّت، زهد، تقوا، امتحانات الهی و نقش شداید در حیات بشری را از دیدگاه شریعت و عرفان اسلامی مورد بحث و بررسی قرار داده است.

برای تبیین حقیقت توحید و شرک و رد شبهات وهابیت در این زمینه ابتدا توحید و ملاکات شرکت از دیدگاه تشیع و سپس توحید و ملاکات شرک از دیدگاه وهابیت مورد بررسی قرار گرفت. مکتب اهلبیت: در باب مفهوم توحید و شرک و مراتب آن حقایق عمیق و ظریفی را عرضه کرده است در این مکتب توحید عبارت است از اعتقاد قطعی به وحدانیت ویکتایی خداوند در ذات صفات با ذات وحدت خارجی مطرح است و در بحث صفات خیریه تشبیه تجسیم و تعطیل را از ذات حق تعالی نفی کرده است و به پیروی از امامان معصوم راه تأویل عقلی را در پیش گرفت. در توحید افعالی (خالقیت و ربوبیت) و حتی توحید در استعانت ملاک و عنصر اصلی توحید و شرک بعنوان اعتقاد استقلال و عدم استقلال نسبت به موثر و مدعومنه مطرح است و در توحید عبادی عنصر اصلی تشکیل دهنده عبادت بعنوان مبنایی شیعه در این زمینه ارایه شد. در تعریف عبادت چنددستگی علمای وهابیت وجود دارد که برای آنها مشکلاتی ایجاد کرده است ما چند نوع تعاریف عبادت از کتب وهابیت ذکر کردیم و سپس عنصر اصلی تحقق عبادت را بعنوان مبنای مختارشان بیان کردیم و آن عبارت از انجام عمل با خضوع تام و محبت تام است و کسانی که عنصر اعتقاد رادر عبادت پذیرفته اند در هنگام اتهام شرک براعمال مسلمین از مبانی نظری خود دست برمی دارند و از ابزارهای دیگر استفاده می کنند که ریشه نظری و منطقی حتی در عقاید خودشان ندارد. بعد از بررسی در آثار وهابیت این نتیجه بدست آمده که بیشتر نزاع و اتهام شرک از طرف وهابیت براعمال مسلمین بلاخص شیعیان در اعمالی است که مربوط به اولیای خدا پس از مرگ است و اعمال مسلمین در این باب در چند دسته تقسیم می شود. برای نقد مبانی و ملاکات شرک وهابیان بعضی از اصول عام ذکر شد و بعضی از لوازم عقیدتی شرک آمیز وهابیت بعنوان طعن بر آنها وارد شد و این بخاطر این است که اگر قرار باشد مکتبی بنابر لوازم عقیدتی مکتب دیگر اهل آن مکتب را تکفیر کند وهابیان مستحق تر به این امر هستند در آخر فصلی بعنوان مبارزه ائمه و علمای شیعه با انحرافات و خرافات مطرح شد و مقصود در این بحث این است که کسانی فکر نکنند که فقط وهابیان مدافعان توحیداند و در این زمینه حساسیت دارند بلکه در حقیقت شیعیان پاسدار مکتب توحید بوده و هستند و در طول تاریخ با دسیسه های دشمن احیانا اگر در مسیر تشیع انحرافی رخ داده ائمه و علمای شیعه فورا به مبارزه برخواستند و تا حد جان جلو رفتند. در ابتدا بعنوان مقدمه اهمیت بحث و سیره تاریخی بحث توحید و شرک نزد سلفیه و و هابیت ذکر شد و اصطلاح شناسی و بعضی از پیش فرضها در کلیات مطرح شد.

دستیابی به "آرامش" یکی از خواسته های همیشگی بشربوده است. آرامش حالتی است که فرد به دلیل داشتن اندیشه یادیدگاهی خاص درباره جهان وامورپیرامون خودازتشویش واضطراب به دور باشد.اگرچه آرامش ماهیتی روحی وروانی دارداماماهیت عوامل پدیدآورنده آن متفاوت است.براین اساس آرامش رامی توان به دونوع طبیعی ومعنوی تقسیم کرد.عوامل طبیعی آرامش دروجود انسان وجهان آفرینش قابل بررسی است.عوامل معنوی درجنبههای اعتقادی وعملی باعث آرامش انسان می شود.درقرآن کریم واژگانی چندرامی توان معادل مفهومی آرامش شناخت.که "سکینه"و "اطمینان" ازعامترین ورایجترینآنهاست.برخی واژگان قریب المعنای سکینه عبارتندازشرح صدر،ایمان،ثبات قدم وربط قلوب.درقرآن کریم شب،ازدواج ومحل سکونت ازجمله عوامل طبیعی آرامش انسان هستند.ایمان به خدا،ایمان به معادوایمان به نبوت به همراه آثارهرکدام،ازعوامل معنوی آرامش انسان به شمارآمده اند.انس باقرآن،تقوی،استعانت ازنماز ،نیایش ودعا،توبه،انفاق،بخشش خطاهای دیگران واستقامت دربرابرمشکلات ازجمله راه کارهای قرآنی برای دست یابی به آرامش است.درمقابل، کفر،شرک،وسوسه های شیطان،کینه وحسرت ازجمله عوامل سلب آرامش ازانسان شناخته شده است

واژه «روح» از واژه های پر رمز و راز و ابهام آمیز در حوزه های دین، فلسفه، عرفان و روان شناسی است.نوشتار حاضر در صدد تبیین واژه «روح» به شیوه معناشناسی توصیفی است که در آن پس از ریشه شناسی و بیان وجوه معنایی روح در قرآن، ارتباط معنایی آن با واژه های هم نشین و جانشین در قرآن بررسی گردیده است از این رو با توجه به ویژگی تحقیق از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است حاصل مطالعه توصیفی نشان می دهد که اصل کلمه روح و مشتقات آن «ریح» است که قدر مشترک معانی آنها «جریان» است که گاهی در جریان مادی و گاهی در جریان معنوی به کار می رود.در ادامه معانی هشت گانه جبرئیل، قرآن، موجودی مستقل در ردیف فرشتگان، فرستاده پروردگار نزد حضرت مریم (س)، حیات افاضه شده به انسان، حضرت عیسی(ع)، یکی از اسرار الهی و تایید کننده پیامبران و مومنان از وجوه معنایی روح در قرآن مورد مطالعه قرار گرفت. «روح» در کاربرد وحیانی بر محور جانشینی با واژه هایی مانند نفس، قلب، فواد، صدر در یک حوزه معنایی قرار می گیرد، این واژه ها در یکی از معانی خود مترادف روح هستند و بدون تغییری عمده در معنای جمله می توانند جانشین واژه روح شوند همچنین بر محور هم نشینی با واژه هایی مانند نفخ، امر، نزول، عروج و قیام ملائکه و... رابطه معنایی دارد و در یک حوزه معنایی قرار می گیرد، این واژه ها با واژه روح بر محور جانشینی پیوندی ندارند اما کاربردشان با روح بوده و در ساختار وحیانی آیات از باهم آیی و هم نشینی با آن بهره مند هستند. از نتایج مهم بررسی توصیفی، آشکار شدن پیوند معنایی عمیق «روح» با سایر واژه های هم حوزه در قرآن است.در پایان نیز به بررسی ویژگی های روح در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام پرداخته شده است.